Rối loạn nước và điện giải ở trẻ sơ sinh là tình trạng rất nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời. Việc điều trị đòi hỏi sự theo dõi sát sao, tính toán chính xác và điều chỉnh phù hợp với từng diễn biến lâm sàng.
Rối loạn nước và điện giải ở trẻ sơ sinh là tình trạng cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời bởi các bác sĩ chuyên khoa. Phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi có dấu hiệu mất nước hoặc bất thường về ý thức, hô hấp, vận động.
Nguyên tắc chung trong điều trị
-
Bù dịch và điện giải: Phục hồi lại cân bằng nội môi cho trẻ bằng cách bổ sung lượng nước và các ion cần thiết.
-
Chẩn đoán nguyên nhân: Xác định tác nhân gây rối loạn nước điện giải để điều trị triệt để.
-
Theo dõi liên tục: Giám sát sát sao các chỉ số sinh tồn, lượng nước vào – ra, xét nghiệm máu, nước tiểu... để điều chỉnh điều trị kịp thời.
Các bước điều trị cụ thể
1. Đánh giá mức độ mất nước
Trẻ được phân loại tình trạng mất nước dựa trên lâm sàng:
-
Mất nước nhẹ: 3–5% trọng lượng cơ thể
-
Mất nước vừa: 6–9% trọng lượng cơ thể
-
Mất nước nặng: ≥10% trọng lượng cơ thể
2. Bù dịch
-
Nếu mất nước nhẹ hoặc vừa: Có thể bù bằng đường uống bằng dung dịch oresol pha đúng cách.
-
Nếu mất nước nặng hoặc trẻ không uống được: Cần truyền dịch tĩnh mạch. Loại dịch thường dùng là dung dịch điện giải đẳng trương (như NaCl 0,9% hoặc dung dịch Ringer lactate).
3. Điều chỉnh điện giải
-
Hạ natri máu: Truyền dung dịch muối ưu trương chậm, dưới sự theo dõi chặt chẽ.
-
Tăng natri máu: Bù nước tự do một cách từ từ để tránh phù não.
-
Hạ kali máu: Bổ sung kali qua đường uống hoặc truyền tĩnh mạch.
-
Tăng kali máu: Xử lý cấp cứu bằng biện pháp làm giảm nồng độ kali trong máu (như truyền insulin – glucose, sử dụng resin trao đổi ion hoặc lọc máu khi cần thiết).
4. Điều trị nguyên nhân
Nếu rối loạn nước – điện giải do bệnh lý nền như tiêu chảy cấp, nhiễm trùng, bệnh lý thận..., cần kết hợp điều trị bệnh nguyên song song với bù dịch.
5. Theo dõi sát
-
Cân nặng hằng ngày
-
Ghi nhận lượng nước vào và nước tiểu ra
-
Đo điện giải đồ, khí máu định kỳ
-
Quan sát dấu hiệu sinh tồn: mạch, huyết áp, nhiệt độ, nhịp thở
Một số lưu ý quan trọng
-
Truyền dịch quá nhanh có thể gây phù não hoặc suy tim.
-
Quá trình bù nước và cân bằng điện giải cần tiến hành chậm rãi nhằm ngăn ngừa biến chứng thần kinh.
-
Luôn cân nhắc tổng thể tình trạng lâm sàng và diễn biến để điều chỉnh phác đồ phù hợp.
Dịch vụ chăm sóc trẻ nhỏ tại nhà
Trung tâm Chăm sóc Giảm nhẹ – Bệnh viện Đại học Quốc gia Hà Nội cung cấp dịch vụ chăm sóc trẻ nhỏ tại nhà, giúp trẻ được theo dõi sức khỏe liên tục, an toàn và chuyên nghiệp.
Mô hình chăm sóc:
-
Kết hợp giữa bác sĩ thăm khám trực tiếp và hỗ trợ y tế từ xa.
-
Phối hợp với nhân viên chăm sóc y tế trực tiếp tại nhà.
-
Thông tin liên hệ:
Trung tâm Chăm sóc Giảm nhẹ – Bệnh viện Đại học Quốc gia Hà Nội -
Địa chỉ: 182 Lương Thế Vinh, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân, Hà Nội
-
Hotline di động: 0368 187 115
-
Tổng đài: 1900 6256 (nhánh 6)
-
